FA Nieuwsbrief november 2016

Jaargang 05 nummer 06

In deze Financieel Actief Nieuwsbrief:

Pensioen

Gouden handdruk

Eigen Woning

Algemeen

Wetgeving in parlement

Op de hoogte blijven van de laatste parlementaire ontwikkelingen? Kijk dan bij het Overzicht (financiële) wetgeving in parlement en recent aangenomen wetgeving.

Gids Productfiscaliteiten 2016

Heeft u een vraag over pensioen, lijfrente, kapitaalverzekering, arbeidsongeschiktheidsverzekering, eigen woning, etc.? Kijkt u dan eens in de Gids Productfiscaliteiten 2016. Deze Gids is in tien jaar uitgegroeid tot hét naslagwerk over de fiscale regelgeving voor verzekerings- en bancaire producten.

Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, aanvaarden auteur(s), redacteur(en) en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele (druk-)fouten en/of onvolkomenheden.

Artikelen

Overgangsrecht Witteveen 2015 en knippen van pensioen

Vraag:
Hoe moet worden omgegaan met pensioen dat in een periode is opgebouwd waarin ruimere fiscale kaders van toepassing waren dan de huidige? Het meest recente voorbeeld van een wijziging van het fiscale kader is de op 1 januari 2015 in werking getreden “Wet verlaging maximum opbouw- en premiepercentages pensioenen en maximering pensioengevend inkomen”, beter bekend als de wet Witteveen 2015.  

 

 

Korte berichten

Update Wet(svoorstel) uitfasering pensioen in eigen beheer en overige fiscale pensioenmaatregelen

De staatssecretaris van Financiën heeft in de nota naar aanleiding van het verslag vragen van de Kamerfracties beantwoord over het wetsvoorstel uitfasering pensioen in eigen beheer en overige fiscale pensioenmaatregelen. Onderstaand een korte (niet uitputtende) opsomming van een aantal voor de praktijk belangrijke punten.

Uitfasering pensioen in eigen beheer (PEB)

  • De staatssecretaris geeft aan dat de verdere pensioenopbouw (per 1 januari 2017) kan worden stopgezet met een eenvoudig (bevestigend) besluit in een vóór 1 januari 2017 te houden aandeelhoudersvergadering. De partner heeft hierbij geen vetomogelijkheid.
  • Er komt (vooralsnog) geen verlenging van de termijn (tot 1 januari 2017) waarbinnen een extern verzekerd pensioen kan worden overgedragen naar eigen beheer. De staatssecretaris geeft aan dat het kabinet het niet wenselijk acht te stimuleren dat een bij een externe verzekeraar gewaarborgde oudedagsvoorziening wordt beëindigd. Daarnaast laat hij weten dat als het verzoek door de externe verzekeraar tot overdracht naar het eigenbeheerlichaam vóór 1 januari 2017 is ontvangen, maar de administratieve afhandeling daarvan pas daarna plaatsvindt, dit wordt aangemerkt als een (toegestane) overdracht in 2016.
  • De staatssecretaris merkt uitdrukkelijk op dat bij de oudedagsverplichting een vorm van oudedagsvoorziening wordt beoogd die niet gelijk is aan een pensioen in de tweede pijler.
  • Op vragen over (de behandeling van) polissen waarin de pensioenrechten van de dga gedeeltelijk (onbepaald) extern zijn verzekerd antwoordt de staatssecretaris dat verzekeraars alleen kunnen handelen overeenkomstig de overeengekomen voorwaarden van de verzekeringsovereenkomst. Afhankelijk van deze overeenkomst kan de bv in overleg met de dga besluiten de kapitaalovereenkomst ongewijzigd voort te zetten. Daarvoor zal een aanpassing van de pensioentoezegging door de bv nodig zijn in die zin dat de toekomstige opbouw van het in eigen beheer opgebouwde pensioen wordt stopgezet en het extern verzekerde deel wordt voortgezet als een kapitaal- of premieovereenkomst. Hierbij merkt hij nog aanvullend op dat het hem onwaarschijnlijk voorkomt dat het extern verzekerde deel na stopzetten van het in eigen beheer opgebouwde deel fiscale grenzen zou kunnen overschrijden.

Overige fiscale pensioenmaatregelen

  • De staatssecretaris vermeldt in de nota dat de in het wetsvoorstel opgenomen afschaffing van de 100%-toets ook geldt voor beschikbarepremieregelingen waarbij gebruik wordt gemaakt van de 3%-staffel of de staffel gebaseerd op de kostprijs van een fiscaal maximaal middelloonpensioen.
  • De staatssecretaris neemt in de nota tevens een (voorbeeld van een) mogelijke 2% staffel op.

 (Bron: Nota naar aanleiding van het verslag, nr. 34 555)

Noot:

Een aantal antwoorden van de staatssecretaris met betrekking tot het onderwerp uitfasering PEB geeft een welkome nadere verduidelijking. Bij het antwoord van de staatssecretaris dat de afschaffing van de 100%- toets ook geldt voor beschikbarepremieregelingen waarbij gebruik wordt gemaakt van de 3%-staffel of de staffel gebaseerd op de kostprijs van een fiscaal maximaal middelloonpensioen, blijft de vraag of dit ook zal betekenen of de zogenoemde eventtoetsing bij deze staffels wordt afgeschaft. Onduidelijk is ook of de door de staatssecretaris gepresenteerde 2%-staffel in een (nieuw/aangepast) beleidsbesluit wordt opgenomen of dat deze staffel gebaseerd moet zijn/is op bijlage V en louter als voorbeeld dient.

(november 2016)

AOW- en pensioenleeftijd omhoog

Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft op 31 oktober de nieuwe raming van de (macro) gemiddelde levensverwachting bekendgemaakt. Aangezien de levensverwachting is gestegen zal de zogenoemde pensioenrichtleeftijd met ingang van 1 januari 2018 worden verhoogd van 67 naar 68 jaar. Deze pensioenrichtleeftijd wordt gebruikt voor de berekening van de jaarlijkse maximaal toegestane fiscale pensioenopbouw.
Ook de AOW-leeftijd stijgt verder. Per 1 januari 2022 wordt de AOW-leeftijd 67 jaar en drie maanden. Deze verhoging moet op grond van de wet vijf jaar vóór de wijziging bekend worden gemaakt.
(Bron: Brief staatssecretaris voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid, 31 oktober 2016, kenmerk 2016-0000235011 en Nieuwsbericht Ministerie van Financiën van 31 oktober 2016)

Noot:

Aanpassing van de pensioenregeling - in korte tijd - is hierdoor noodzakelijk. Hoe die aanpassing er precies komt uit te zien, is nog niet duidelijk.

(november 2016)

Gedeeltelijke vrijval stamrechtverplichting

Aan een directeur-grootaandeelhouder (“dga”) van een B.V. wordt in verband met de beëindiging van zijn dienstbetrekking bij een ander bedrijf, een vergoeding wegens inkomensderving toegekend. De dga stort deze vergoeding in zijn B.V. als koopsom voor een stamrecht. Bij de waardering van het stamrecht op de balans eind 2009 ging de betreffende B.V. uit van dezelfde rekenrente als die gehanteerd werd bij bepaling van de lijfrente-uitkering; een rekenrente van 3%. De inspecteur was het niet eens met deze berekening. Volgens de inspecteur is de stamrechtverplichting een ‘soortgelijke verplichting’ waarvoor een rekenrente in aanmerking dient te worden genomen van ten minste 4%. Over het verschil in balanswaarde legde de inspecteur een naheffingsaanslag op. Zowel Hof Den Haag als de Hoge Raad onderschrijven op dit punt de visie van de inspecteur.
De Hoge Raad oordeelt echter - in tegelstelling tot het Hof - dat de systematiek inzake de jaarwinstbepaling er niet aan in de weg staat dat een gedeelte van een tegen de waarde in het economische verkeer aangegane pensioenverplichting of een soortgelijke verplichting verplicht ten gunste van de winst moet vrijvallen. De toepassing van de rekenrente van minimaal 4% leidt dus tot een gedeeltelijke vrijval van de verplichting die belast is in 2009.
(Bron: Hoge Raad 14 oktober 2016, 15/03451, ECLI:NL:HR:2016:2338)

Noot:

Gezien eerdere jurisprudentie leidt het geen verbazing dat zowel het Hof als de Hoge Raad een stamrecht aanmerken als een ‘soortgelijke verplichting’. Op basis hiervan moet de waardering van een stamrecht plaatsvinden volgens artikel 3.29 Wet IB 2001 waarin een verplichte rekenrente van 4% is opgenomen. Omdat de B.V. bij de waardering van de stamrechtverplichting dus niet mag uitgaan van de marktrente, ontstaat in het jaar van aangaan van de stamrechtovereenkomst direct een verschil tussen de fiscale en de marktwaarde van het stamrecht. Dat verschil is fiscale winst voor de BV. Er is geen wettelijke bepaling waardoor deze vrijval voorkomen kan worden.

(november 2016)

AFM en Nibud gaan kijken of hypotheeknormen versoepeld kunnen worden

De Tweede Kamer heeft op 25 oktober een motie van het Kamerlid Ronnes aangenomen. Ronnes is van mening dat strikte toepassing van de normen voor de hypotheekverstrekking opgesteld door het Nibud kan leiden tot “onredelijke situaties”. Uit een onderzoek van ABF Research blijkt dat de strikte toepassing van de Nibud-normen een belemmering vormt voor hypotheekverstrekking aan een grote groep (potentiële) huizenkopers.
In de motie verzoekt Ronnes de regering om in overleg met Nibud en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) om te streven naar een actualisering van de Nibud-normen en de toepassing hiervan door hypotheekverstrekkers. Daarbij moeten in ieder geval inkomensperspectief en energiekosten opnieuw worden meegenomen. Randvoorwaarde is dat de betalingsrisico’s niet onverantwoord toenemen.
(Bron: Kamerstukken, 34550-XVIII, nr. 10)

(november 2016)

Het vervolg van Prinsjesdag 2016: een tussenstand

Terwijl Wiebes in de Kamer onder vuur ligt voor de aansturing van de Belastingdienst, gaat het wetgevingsproces rondom de belastingplannen voor 2017 gewoon door. Inmiddels zijn voor diverse wetsvoorstellen twee nota’s van wijziging ingediend. Ook zijn de Nota’s naar aanleiding van het verslag ingediend. De belangrijkste punten worden hieronder beknopt weergegeven. De afschaffing van het pensioen in eigen beheer komt in een apart bericht aan de orde.

Verlenging derde belastingschijf in verband met afbouw hypotheekrenteaftrek
Diverse kamerfracties vragen naar de exacte uitwerking van de in 2014 ingezette verlaging van de hypotheekrenteaftrek (met 0,5% per jaar in de hoogste schijf). Deze geleidelijke afschaffing zou tot en met 2017 worden gecompenseerd met een verlenging van de derde schijf. De staatssecretaris maakt nu inzichtelijk hoe het eindpunt van de derde schijf in 2017 wordt bereikt:

MaatregelBedragIndexatie stand 2016   200Wet maatregelen woningmarkt 2014 II   550Belastingplan 2016: koppeling eindpunt afbouw algemene heffingskorting aan eindpunt derde schijf   301Belastingplan 2017: dekking koopkrachtreparatie– 400Totaal   651

Rentegevoeligheid pensioenfondsen
50PLUS heeft gevraagd of het kabinet “exact en uitputtend kan aangeven op welke manieren en met welke middelen het mogelijk is om pensioenfondsen minder gevoelig te maken voor de lage renteontwikkeling”. Staatssecretaris Wiebes geeft als reactie dat conform de toezegging van de collega staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 8 juni jl. in het Algemeen Overleg Pensioenonderwerpen hiernaar wordt gekeken. Daarbij wordt vóór het einde van dit jaar de gevoeligheid voor de rentestand van buitenlandse pensioenstelsels geanalyseerd.

Rekenhulp lijfrentepremie op website Belastingdienst
De SP heeft gevraagd waarom de rekenhulp voor de lijfrentepremie op de website van de Belastingdienst nog niet is bijgewerkt (en vragen het kabinet om dit te regelen). De staatssecretaris geeft aan dat de rekenhulp lijfrentepremie helemaal opnieuw is ontwikkeld (de oude versie was moeilijk te onderhouden). De nieuwe versie van de rekenhulp is inmiddels gepubliceerd.

Box 3
Op verzoek van de SGP heeft het kabinet de volgende update voor box 3 gegeven:

 Prognose Belastingplan 2016RealisatieRendement in schijf 1 (tot
€ 100.000)2,9%2,87%Rendement in schijf 2 (€ 100.000 -
€ 1.000.000)4,7%4,60%Rendement in schijf 3
(> € 1.000.000)5,5%5,39%

Tijdklemmen kapitaalverzekeringen
Met een nota van wijziging wordt de mogelijkheid tot laten vervallen van de zogenoemde tijdklemmen voor de Kapitaalverzekering Eigen woning (en de Spaarrekening Eigen Woning en het Beleggingsrecht Eigen Woning) bij einde fiscaal partnerschap aangescherpt. Het is namelijk niet de bedoeling dat het feit dat op enig moment een fiscaal partnerschap is geëindigd, voldoende is om jaren later een vrijstelling KEW/SEW/BEW te kunnen benutten zonder toepassing van de tijdklemmen. Daarom vervallen de tijdklemmen in deze gevallen alleen bij beëindiging van een fiscaal partnerschap als de KEW in het kader van de financiële afwikkeling van dat partnerschap tot uitkering komt.
(Bron: Kamerstukken nrs. 34 552, 34 553 en 34 554)

Noot:

Zie voor een uitgebreide behandeling van de Prinsjesdagplannen Prinsjesdag 2016.

(november 2016)

Korte berichtenlabel

Korte berichten